Deze richtlijn heeft het Kennisinstituut Mondzorg (KIMO) begin april 2021 aangeboden aan Zorginstituut Nederland namens de vertegenwoordigers van patiënten, partijen uit de mondzorg en zorgverzekeraars. Het Zorginstituut heeft de richtlijn getoetst en vastgesteld. Daarna is de richtlijn opgenomen in het openbaar Register van het Zorginstituut.

De Klinische praktijkrichtlijn Xerostomie en hyposialie gerelateerd aan medicatie en polyfarmacie is één van de drie kwaliteitsinstrumenten die gaan over mondzorg voor ouderen. De richtlijn Wortelcariës bij ouderen is op 14 juli 2020 opgenomen in het Register. De richtlijn Aan huis gebonden kwetsbare ouderen is op 13 april 2021 opgenomen in het Register.

Effect van medicatiegebruik op mondgezondheid van ouderen

Veel oudere mensen hebben te maken met meerdere chronische ziekten (multimorbiditeit). Vanwege de multimorbiditeit gebruiken deze ouderen vaak diverse medicijnen tegelijkertijd (polyfarmacie). Veel medicijnen hebben ongewenste bijwerkingen, die weer worden bestreden met andere medicijnen. Twee van die bijwerkingen bij ouderen die relevant zijn voor de mondzorg, zijn xerostomie en hyposialie. Xerostomie is het gevoel van een droge mond. Hyposialie is een objectief vastgesteld tekort aan speeksel. Xerostomie en/of hyposialie kunnen de mondgezondheid van ouderen verminderen, bijvoorbeeld door het optreden van gaatjes.

De ‘Klinische praktijkrichtlijn Xerostomie en hyposialie gerelateerd aan medicatie en polyfarmacie’ beschrijft:

  • bij welke medicijnen mondzorgverleners alert moeten zijn op problemen rond xerostomie en/of hyposialie;
  • welke beleidsmaatregelen hierbij aanbevolen worden, onder andere frequentie van preventief onderzoek en het gebruik van speekselsubstituten en speekselstimulantia;
  • hoe hierover gecommuniceerd moet worden met de patiënt en met overige zorgverleners.

Deze klinische praktijkrichtlijn is bedoeld voor tandartsen, tandarts-specialisten en mondhygiënisten.

Meetinstrument

Het KIMO ontwikkelt nog een meetinstrument dat hoort bij deze richtlijn. Het meetinstrument geeft inzicht in de kwaliteit van de geleverde zorg en zal op 1 oktober 2022 aangeboden worden voor opname in het Register.

De richtlijn

De richtlijn is behalve op Zorginzicht ook op de website van het KIMO te vinden. Betrokken partijen zijn: Radboud UMC, PROVA, NVGD, KNMT/ANT (fusie sinds 1-1-2021), Opleiding Mondzorgkunde, NVM Mondhygiënisten, KNMP, Academische Opleidingen Tandheelkunde, UMCG, Bijwerkingencentrum Lareb, KIMO, Patiëntenfederatie Nederland en Zorgverzekeraars Nederland.