6. Checklist PROM to go

PROM-wijzer tegel 6 Checklist PROM to go

< vorige pagina | terug naar begin >

Checklist voordat u start met PROMs

Met onderstaande checklist kunt u nagaan of er vooraf voldoende duidelijkheid is over PROMs, en of de noodzakelijke randvoorwaarden aanwezig zijn. Zolang de antwoorden en voorwaarden er nog niet zijn (‘Nee, helemaal niet’ of ‘Een beetje’), is het aan te bevelen om hierover verder in gesprek te gaan met de relevante partners en om de nodige randvoorwaarden te creëren. Soms is het niet haalbaar om vragen vooraf al met ‘Grotendeels’ of ‘Ja, helemaal’ te beantwoorden. In die gevallen is het belangrijk dat partijen zich dat goed realiseren. Zij kunnen dit als aandachtspunt meenemen en evengoed aan de slag gaan met PROMs, om eventuele hiaten later in te vullen.

Vul daarom deze checklist in voor u doorgaat met de PROM-cyclus. De lijst met vragen en afwegingen over het gebruik van PROMS is bedoeld als verdieping.

Checklist: vragen beantwoord en randvoorwaarden gerealiseerd?

Vragen:	In hoeverre zijn de onderstaande vragen beantwoord?	Nee, helemaal niet	Een beetje	Groten-deels	Ja, helemaal
Doel, doelgroep en gebruikers van PROMs	Is/zijn doel(en) van PROMs gespecificeerd?
Is het primaire doel gekozen en beschreven?
Is de patiëntengroep duidelijk afgebakend en omschreven?
Is er een overzicht van alle relevante partijen/gebruikers?
Zijn de doelen van alle gebruikers gespecificeerd?
Werking, effecten en geschiktheid van PROMs	Zijn de hypotheses of verwachtingen over de werking van PROMs helder omschreven?
Is er bewijs/onderbouwing voor het gebruik van PROMs voor dit doel, bij deze doelgroep en/of in deze setting? (Uit wetenschappelijk onderzoek en/of praktijkervaringen.)
Zijn de beoogde effecten van PROM(s) omschreven?
Zijn alternatieven overwogen en is duidelijk waarom PROMs echt nodig zijn?
Draagvlak, betrokkenheid en aansluiting bij (inter)nationale PROM-initiatieven	Is er afstemming met patiënten(organisaties)?
Is er draagvlak van alle partijen voor het gebruik van PROMs?
Is duidelijk omschreven hoe de partijen worden betrokken?
Sluit de toepassing aan bij (inter)nationale ontwikkelingen en PROM-initiatieven?
Toepassing en uitvoering van PROM-metingen	Is omschreven op welk niveau (lokaal, regionaal, landelijk of internationaal) PROMs worden toegepast?
Is duidelijk bij hoeveel patiënten en afdelingen/locaties/organisaties wordt gemeten?
Is duidelijk beschreven hoe de metingen plaatsvinden?
Is duidelijk beschreven hoe de resultaten worden teruggekoppeld?

Randvoorwaarden:	In hoeverre zijn de randvoorwaarden aanwezig/gerealiseerd?	Nee, helemaal niet	Een beetje	Groten-deels	Ja, helemaal
Attitudes en draagvlak binnen de organisatie	Hebben patiënten zelf voldoende aan de PROMs? (‘Door en voor patiënten’?)
Visie en leiderschap: organisatie wil pionier zijn of meedoen aan (inter)nationale PROM-initiatieven.
Vertrouwen in het gebruik van PROMs (o.a. betrouwbare initiator en methode).
Ambassadeurs/kartrekkers binnen organisatie (aanspreekpunten/aanjagers op werkvloer).
Begeleiding/coaching, feedback en delen van succeservaringen.
Praktische, methodische en overige zaken	Voldoende tijd (lange tijdshorizon) en realistische planning voor implementatie PROMs.
Budget en capaciteit (uren/compensatie voor inzet zorgaanbieders/medewerkers).
Deskundigheid/expertise t.a.v. PROMs (bijv. methodoloog en getrainde medewerkers). ICT-ondersteuning, dashboards en mobiele technologie.
Aansluiting PROMs op zorgproces (metingen/feedback gekoppeld aan zorgmomenten).
Inbedding van PROMs in EPD (voor metingen).
Kan de informatie begrijpelijk teruggekoppeld worden aan patiënten en zorgaanbieders?

Vragen en afwegingen over het gebruik van PROMs

Hieronder volgt een overzicht van vragen die belangrijk zijn bij afwegingen over het gebruik van PROMs. Hoe meer deze vragen zijn beantwoord, hoe beter het vertrekpunt is voor een zinvol gebruik van PROMs. Beantwoord daarom deze vragen om scherp te krijgen:

waarom en voor wie PROMs van belang zijn;
of er voldoende bewijs is voor de werking en toegevoegde waarde van PROMs;
waarmee rekening te houden bij de toepassing van PROMs.

Gebruik de ruimte achter elke vraag om de antwoorden te omschrijven.

Onderwerp:	Vraag:	Antwoorden/beschrijvingen:
Doel, doelgroep en gebruikers van PROMs	Voor welk(e) doel(en) wilt u PROMs gebruiken? Wat is het primaire doel van uw PROMs initiatief? Wat zijn eventuele andere doelen?
Wat is de doelgroep? Bij wie worden PROMs gemeten? (patiëntenpopulatie)
Wie zijn de gebruikers? Welke partijen gaan de PROM-informatie gebruiken? En waarvoor? (doel per partij / gebruikersgroep)
Werking, effecten en geschiktheid van PROMs	Hoe kunnen PROMs helpen om het doel te bereiken? Wat zijn hypotheses of verwachtingen over ‘hoe het werkt’? Passen deze hypotheses / veronderstellingen bij het doel en de doelgroep?
Zijn PROMs effectief? Is er bewijs / onderbouwing dat PROMs voor dit doel, bij deze doelgroep en/of in deze setting effectief zijn? Is dit bewijs gebaseerd op onderzoek of de praktijk? Wat zijn de te verwachten effecten van PROMs? Wat hebben patiënten er zelf aan? (‘Door en voor patiënten’)
Zijn alternatieven voor PROMs overwogen? Waarom zijn alternatieven ongeschikt of niet afdoende?
Draagvlak, betrokkenheid en aansluiting bij (inter)nationale PROM-initiatieven	Is er draagvlak, betrokkenheid en aansluiting bij andere initiatieven? Is er afstemming met patiënten(organisaties)? Zijn de partijen het eens over het doel, de toepassing en mogelijke waarde (nut) van PROMs? Hoe zijn of worden de partijen / gebruikers betrokken? Is er aansluiting bij (inter)nationale ontwikkelingen en PROM-initiatieven?
Toepassing en uitvoering van PROM-metingen	Op welk niveau en op welke schaal worden PROMs toegepast? Op lokaal, regionaal, landelijk of internationaal niveau? Bij hoeveel patiënten en afdelingen/locaties/organisaties?
Hoe vinden metingen plaats? Met digitale (online) of papieren vragenlijsten? Worden gegevens verzameld via EPD of met aparte software?
Hoe worden de resultaten teruggekoppeld? Online (EPD, dashboard of patiëntenportaal) of op papier? Presentatiewijze: lijn- / staafdiagram, kleuren, smileys etc.? Met of zonder normscores en/of gemiddelden voor de doelgroep?
Randvoorwaarden: praktische, methodische en overige zaken	Met welke randvoorwaarden moet bij de toepassing van PROMs rekening worden gehouden? Levert het gebruik van PROMs voldoende op voor de patiënt zelf? Hoe zit het met attitude / draagvlak binnen de organisatie? Welke praktische zaken moeten geregeld worden? (bijv. tijd, budget, expertise en ondersteuning) Welke methodische zaken zijn van belang? (bijv. aansluiting op zorgproces, inbedding in EPD) Welke overige zaken zijn van belang?

Wanneer is het gebruik van PROMs zinvol?

Het antwoord op deze vraag hangt vooral af van het beoogde doel, de doelgroep (patiëntkenmerken) en setting (omgevingsfactoren), en of een PROM hierbij past (zie PROM-toolbox). Om toch al een globale inschatting te maken van het nut om met een PROM te starten, volgt hieronder een aantal bepalende factoren. Hierbij geldt: hoe meer antwoorden rechts van toepassing zijn, hoe zinniger het gebruik van PROMs waarschijnlijk zal zijn.

minder zinvol	< < < PROMS zinvol? > > >	meer zinvol
Klein (patiënt vindt PROMs niet zo belangrijk en/of heeft er weinig aan)	Belang en nut van PROMs voor de patiënt? (bijv. voor zelfmonitoring en gesprek met de zorgaanbieder)	Groot (patiënt vindt PROMs belangrijk en heeft er veel aan)
Weinig verbetermogelijkheden in de zorg	Verbeterpotentieel in de zorg? (mogelijkheden voor kwaliteitsverbetering / doelmatiger zorg)	Veel verbetermogelijkheden in de zorg
Weinig opties / keuzes in de zorg, weinig maatwerk nodig	Behandelopties / keuzemogelijkheden in de zorg? (noodzaak van maatwerk)	Veel opties / keuzes in de zorg, veel maatwerk nodig
Weinig variatie / verschillen in gezondheid en kwaliteit van leven	Variatie/verschillen in gezondheid(suitkomsten)? (bij specifieke ziekten/aandoeningen of populatie)	Veel variatie/verschillen in gezondheid en kwaliteit van leven
Weinig invloed psychosociale factoren (spelen geen/nauwelijks een rol)	Rol/invloed van psychosociale factoren? (bij ziektebeloop en ziektelast)	Veel invloed van psychosociale factoren (spelen grote rol)
Geen of nauwelijks bewijs voor effect /werking PROMs	Bewezen meerwaarde en werking van PROMs? (voor het bereiken van een specifiek doel)	Sterk bewijs voor effect/werking PROMs
Weinig partijen willen PROMs gebruiken	Draagvlak van relevante partijen/ stakeholders voor PROMs?	Veel partijen willen PROMs gebruiken
Klein (zorgaanbieders/patiënten zijn niet of nauwelijks betrokken en gemotiveerd)	Betrokkenheid van zorgaanbieders en patiënten? (taakopvattingen en motivatie)	Groot (zorgaanbieders en patiënten zijn zeer betrokken en gemotiveerd)
Laag (bijv. lange vragenlijst, geen inbedding in zorgproces/EPD)	Uitvoerbaarheid/haalbaarheid van PROM-metingen? (bijv. gebruiksvriendelijke vragenlijsten en aansluiting op zorgproces)	Hoog (bijv. korte vragenlijst, goede inbedding in zorgproces/EPD)
Veel geschikte alternatieven	Andere mogelijkheden/alternatieven voor PROMs? (bijv. klinische parameters, functietest of gespreksmodel)	Geen alternatief
Niet beschikbaar	Financiering en capaciteit voor de implementatie van PROMs? (budget en menskracht)	Wel beschikbaar