Mensen met een persoonlijkheidsstoornis hebben veelal problemen met identiteit (zelfbeeld), zelfsturing, verbondenheid en intimiteit (intermenselijke relaties). Dit leidt tot ernstig persoonlijk lijden en heeft negatieve gevolgen voor werk, intieme relaties en sociale contacten.
Er zijn 10 verschillende persoonlijkheidsstoornissen:
- Cluster A-persoonlijkheidsstoornissen: Paranoïde-persoonlijkheidsstoornis, schizoïde-persoonlijkheidsstoornis en schizotypische-persoonlijkheidsstoornis.
- Cluster B-persoonlijkheidsstoornissen: Antisociale-persoonlijkheidsstoornis, borderline-persoonlijkheidsstoornis, histrionische-persoonlijkheidsstoornis (voorheen: theatrale) en narcistische-persoonlijkheidsstoornis.
- Cluster C-persoonlijkheidsstoornissen: Vermijdende-persoonlijkheidsstoornis, afhankelijke-persoonlijkheidsstoornis en dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis (voorheen obsessieve-compulsieve).
- Bij een andere gespecificeerde en ongespecificeerde persoonlijkheidsstoornis wordt wel voldaan aan de algemene criteria voor een persoonlijkheidsstoornis, maar niet volledig aan de criteria van één van de 10 specifieke persoonlijkheidsstoornis
De prevalentie van persoonlijkheidsstoornissen in Nederland wordt geschat van 5 tot 10%. De meest voorkomende persoonlijkheidsstoornissen zijn de borderline-, vermijdende- en andere gespecificeerde persoonlijkheidsstoornis.
Het natuurlijk beloop (zonder behandeling) van een persoonlijkheidsstoornis verschilt sterk per persoon en per type stoornis. Na het 30ste tot 40ste levensjaar nemen de klachten van sommige persoonlijkheidsstoornissen af, maar niet bij iedereen. Ook verbeteren de kwaliteit van leven en de maatschappelijke participatie in de meeste gevallen slechts tot op zekere hoogte. Adequate behandeling kan het beloop gunstig beïnvloeden, maar vaak blijft een zekere kwetsbaarheid bestaan.
In de kwaliteitsstandaard ‘Persoonlijkheidsstoornissen’ vind je wat de beste behandelopties zijn voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis. De standaard is vastgesteld in 2017 en in 2022 is gestart met de herziening. Op 29 augustus 2022 is de multidisciplinaire richtlijn Persoonlijkheidsstoornissen (MDR) uit 2008 herzien. De nieuwe inzichten uit deze MDR zullen in de standaard worden verwerkt.
(Bron: Introductie - Persoonlijkheidsstoornissen (zorgstandaard 2017) | GGZ Standaarden)
Sinds oktober 2013 is Akwa GGZ (Alliantie kwaliteit in de GGZ) actief in het ontwikkelen van kwaliteitsstandaarden en generieke modules in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ)