Dwang en drang zijn vormen van beïnvloeding waarmee beoogd wordt iemand iets te laten ondergaan of tot bepaald handelen of nalaten aan te zetten. Kenmerkend voor dergelijke vormen van beïnvloeding is dat de keuzevrijheid wordt ingeperkt. Volgens de Wet verplichte GGZ (WvGGZ) kan dwang enkel toegepast worden ter afwending van gevaar in het kader van een psychiatrische stoornis.
We spreken van dwang wanneer iemand tegen zijn of haar wil wordt opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis, of als er een vrijheidsbeperkende maatregel wordt opgelegd tijdens het proces van opnemen of tijdens het verblijf in de instelling. Het toepassen van dwang is gericht op het afwenden van gevaar voor de patiënt zelf of voor anderen. Drang is minder ingrijpend dan dwang. Bij drang behoudt de patiënt keuzevrijheid, maar sommige keuzeopties worden aantrekkelijk of juist onaantrekkelijk gemaakt, of aan bepaalde voorwaarden verbonden. Vaak betekent dit een keuze tussen twee kwaden (bijvoorbeeld medicatie accepteren of een gedwongen opname). Drang belemmert ook de keuzevrijheid en is een vrijheidsbeperkende maatregel, maar geeft meer ruimte aan de patiënt en is niet zonder meer een inbreuk op de relatie met de hulpverlener.
(Bron: Inleiding - Dwang en drang | GGZ Standaarden)
Sinds oktober 2013 is Akwa GGZ (Alliantie kwaliteit in de GGZ, voorheen Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ) actief in het ontwikkelen van zorgstandaarden en generieke modules in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ).